Starter op de woningmarkt: dit zijn de knoppen waar je aan kunt draaien

Voor starters is de zoektocht naar een betaalbare woning niet eenvoudig. Toch is er een aantal knoppen waar je aan kunt draaien. Houd wel goed in de gaten of je de woonlasten maand in, maand uit kunt dragen.

De lichte prijsdalingen en het iets verruimde aanbod op de woningmarkt hebben als gevolg van de gestegen hypotheekrente niet geleid tot meer betaalbare starterswoningen, zegt Vereniging Eigen Huis (VEH) dat onderzoek deed onder starters. Die zijn gefrustreerd, moedeloos en ontevreden over de situatie. De stijgende energierekening helpt daarbij niet: is het straks allemaal wel te betalen? Drie op de tien starters in het onderzoek van VEH hebben de zoektocht naar een eigen woning (voorlopig) opgegeven. De vraag is of zij alle mogelijkheden hebben onderzocht.

Dit zijn ze:

Zoekcriteria aanpassen
Je kunt je zoekcriteria verruimen om meer kans te maken op een woning. Uit het VEH-onderzoek blijkt dat veel starters dat ook al doen. Door geografisch breder te zoeken, of door bepaalde wensen los te laten. Kijk wel goed wat je echt belangrijk vindt. Weegt het inleveren van stadse voorzieningen op tegen de extra vierkante meters die je ervoor terugkrijgt? Is extra reistijd naar het werk minder belangrijk als je meerdere dagen thuiswerkt? En is het handig om met twee linkerhanden een kluswoning aan te schaffen?

Leenruimte verhogen
Het is soms mogelijk om de maximale leenruimte iets te verhogen. Een jaarlijkse cao-verhoging die er binnen zes maanden aankomt, mag meegenomen worden in de berekening van de maximale hypotheek. Ook wanneer je een zogenoemde duurhuurder bent, kun je in aanmerking komen voor een hogere hypotheek dan de standaardnormen. Lees hier meer.

Starterslening
Zo’n 250 gemeenten in Nederland bieden een starterslening aan. Bijvoorbeeld om in een nieuwbouwwijk de juiste spreiding te krijgen of om vergrijzing tegen te gaan. De Starterslening overbrugt het verschil tussen de prijs van het huis en het bedrag dat je bij je bank kunt lenen. Je kunt op deze website nakijken of jouw gemeente dit aanbiedt. Let op: je moet deze lening wel terugbetalen. Past dat in je huishoudboekje?

Energie
Koop je een energiezuinig huis, dan krijg je bij sommige geldverstrekkers een rentekorting die net voor wat meer lucht kan zorgen. Ook kun je meer lenen wanneer je energiebesparende maatregelen treft. Dat extra geld moet je wel daadwerkelijk besteden aan bijvoorbeeld zonnepanelen of isolatie maar daar staan wel direct lagere energielasten tegenover. Niet verkeerd nu er zoveel onzekerheid is over de energieprijzen.

Schenking of lening van familie
Zijn je (groot)ouders of een ander familielid in de gelegenheid je te schenken of te lenen, dan is dat natuurlijk een voordeel. Geld dat bestemd is voor de eigen woning kan tot een bedrag van 28.947 euro belastingvrij worden geschonken, mits je je aan de regels houdt. Lees hier meer. Uiteraard kan het ook zijn dat je ouders je een bedrag willen lenen, maar dat je het wel terug moet betalen. Maak hier goede afspraken over en betrek ze bij je financiële uitgavenplaatje.

Studieschuld
Heb je een studieschuld staan dan kan die je leenruimte behoorlijk beperken. Je kunt overwegen om een deel van je spaargeld te gebruiken om de schuld (deels) af te lossen. Let wel op dat hypotheekverstrekkers in principe rekenen met de originele schuld. Heb je een extra aflossing gedaan die leidt tot een lager maandbedrag, dan moet je dat met stukken van DUO aantonen.

Meer inkomen
Natuurlijk kun je ook kijken of meer inkomen een mogelijkheid is. De arbeidsmarkt is krap en veel werkgevers willen hun personeel graag behouden. Wellicht een goed moment om een loonsverhoging te vragen of om je contract uit te breiden met extra uren.

Let op! Betaalbaarheid!
Starters op de woningmarkt waren eind 2022 naar schatting bijna een derde van hun besteedbaar inkomen kwijt aan hypotheeklasten voor de gemiddelde koopwoning. Nooit eerder waren starters in de afgelopen twintig jaar zo een groot aandeel van hun inkomen kwijt aan hypotheeklasten. Dat berekende ING Research.
Of je woonlasten betaalbaar zijn, moet je zelf bepalen. De hypotheekverstrekker kijkt niet naar jouw maandelijkse uitgaven. Misschien leef je heel royaal of juist heel sober. Bedenk ook dat je als woningeigenaar lasten hebt die je als huurder niet had, zoals een opstalverzekering, een eigenaarsbijdrage voor de gemeentelijke belastingen en groot onderhoud. Maak eens een eenvoudige begroting en noteer alle toekomstige uitgaven. Het gaat er niet alleen om wat je kunt, maar ook wat je wílt lenen.