Gegevens oplichter achterhalen? Vraag het je bank

Geld overgemaakt naar een ‘bekende’ in nood? Of naar een webshop of verkoper die vervolgens niet thuis geeft? Je kunt je bank inschakelen om de gegevens van de oplichter te achterhalen.

We kennen inmiddels allemaal de sms-berichten van een zogenaamde zoon of dochter die vanwege een kapotte telefoon een nieuw nummer heeft. Vervolgens krijg je de vraag om een urgente betaling te doen nu hij of zij niet bij de betaalrekening kan. Schrale troost: nog steeds trappen een hoop mensen hier in.

Ook oplichting bij een online aankoop komt veel voor. De webshop waar je iets hebt besteld (en helaas ook al betaald) levert niet en blijkt helemaal niet te bestaan. Of het gaat om een aankoop via Marktplaats of een ander platform waar je nooit meer iets van hoort.
Zelf overgeboekt

In dit soort gevallen (‘aan- of verkoopfraude’ of ‘vriend-in-nood fraude’), heb je zélf het geld overgemaakt. Dat betekent dat je ook zelf verantwoordelijk bent en de bank geen verwijt kunt maken. Wel kun je de bank vragen om de NAW-gegevens (naam, adres, woonplaats) van de oplichter aan je te geven zodat je actie kunt ondernemen.

Dat kan alleen als het een Nederlands bankrekeningnummer betreft (beginnend met ‘NL’). Ook is de voorwaarde dat je aangifte doet bij de politie én, als het gaat om ‘aan- of verkoopfraude’, dat dit meerdere keren is gedaan tegen de betreffende rekeninghouder. Dat is te controleren via ‘Check de (ver)koper’.
Vrijwillig

Nadat de bank de aanvraag in behandeling heeft genomen, krijgt de vermeende oplichter eerst drie weken de gelegenheid om het bedrag vrijwillig terug te betalen. Gebeurt dat niet, dan mag de bank zijn of haar NAW verstrekken. De bank kan trouwens niet garanderen dat de gegevens kloppen. Banken beschikken alleen over adresgegevens die die klanten zelf hebben opgegeven.

Het is uiteraard niet de bedoeling dat je zelf je recht gaat halen. Met de ontvangen NAW mag je uitsluitend via een civiele procedure je geld terugeisen van de oplichter. Via een procedure bij een rechtbank dus. Vraag je rechtsbijstandverzekeraar om hulp.
Uitzondering

Er is één uitzondering op de regel dat wanneer je zelf de opdracht tot overboeking geeft, de bank de schade niet vergoedt. Dat is het geval bij bankhelpdeskfraude/bankspoofing: een zogenaamde bankmedewerker die je opbelt met de boodschap dat je rekening in gevaar is. Voor die situatie is er een coulancekader opgezet: onder bepaalde voorwaarden krijg je dan toch je geld terug.

10-10-2023